[KOLUMNIS] Banjir Besar Negara: Prasyarat dan masa kritikal untuk redakan kemarahan rakyat

Secara umum, seperti tahun-tahun lalu, agensi-agensi kerajaan telah bersiap sedia untuk menghadapi impak banjir, manakala Jabatan Meteorologi Malaysia telah mengeluarkan kenyataan awal bulan lalu mengenai kemungkinan hujan lebat menjelang penghujung tahun.

Seperti saban tahun, amaran dan persiapan awal telah pun dibuat. Bagaimanapun, mesej kesiapsiagaan tidak sampai ke lapangan. Berjuta warga Lembah Klang dihimpit kesukaran luar biasa yang tidak dijangka.

Begitu juga di Kelantan, Pahang, Negeri Sembilan dan Perak. Impak banjir paling teruk yang dialami pada tahun 2014 di Pantai Timur. Kawasan berhampiran World Trade Centre Kuala Lumpur (WTC KL), yang terletak berhampiran dengan aliran Sungai Gombak turut dilanda banjir luar biasa.

Yang di-Pertuan Agong Al-Sultan Abdullah Ri'ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah meredah air banjir di sekitar WTCKL pada 18 Disember lalu, pada malam hari Sabtu, selepas lebih 30 jam ibu negara dilanda hujan.

Pada hari yang sama, Perdana Menteri, Datuk Seri Ismail Sabri Yaakob melawat beberapa kawasan di Selangor yang teruk dilanda banjir, paling teruk selepas 1990-an.

Sehari kemudian, Perdana Menteri tidak menafikan terdapat kelemahan dalam pengurusan banjir terutamanya di Selangor dan ia akan ditambah baik dari semasa ke semasa.

Malah menurut beliau, tanggungjawab pengurusan bencana banjir bukan setakat kerajaan Persekutuan tetapi kerajaan negeri dan pihak berkaitan setiap daerah memainkan peranan penting.

Tatkala suasana bercampur kesedihan dan mangsa mengharapkan bantuan daripada pihak yang diharapkan, iaitu kerajaan dan agensi-agensi kerajaan dan apabila bantuan dan sokongan tidak tiba, lumrah bagi mangsa melepaskan rasa terkilan dan kecewa.

Maka, munculah tuding-menuding antara satu sama lain. Berdasarkan pengalaman saya, ini kali pertama rakyat meluahkan perasaan tidak berpuas hati mereka.

Saya tidak pernah menyaksikan ketebalan rasa marah rakyat terhadap pihak kerajaan. Di sebaliknya, agensi-agensi kerajaan mempunyai alasan tersendiri. Ada yang telah mengambil langkah penambahbaikan dengan serta-merta.

Bencana besar ini bukan kali pertama melanda negara. Pengalaman masa-masa lalu sepatutnya telah menyediakan kita banyak pengajaran untuk berhadapan dengan musibah.

Ia telah dan sepatutnya telah menyediakan banyak pengajaran mengenai kaedah, pendekatan dan cara untuk kita menangani bencana dan impak yang dicetuskan.

Nampaknya kita belum bersedia untuk berhadapan dengan bencana bertaraf nasional. Agensi-agensi kita sudah dilengkapkan dengan pelbagai strategi, kemudahan dan teknologi untuk menghadapi banjir dalam skala kecil-kecil, termasuk negeri berindividu.

Tetapi, bukannya bencana besar peringkat nasional. Kemungkinan kita tidak cukup sumber dalam semua segi dalam memobilisasi gerakan besar-besaran.

Di sebalik perubahan landskap politik berbanding keadaan yang disaksikan lima dekad lalu, sudah sampai masa untuk kerajaan Pusat mengambil langkah untuk mengkoordinasikan bencana dalam skala besar.

Kedua-dua kerajaan Persekutuan dan negeri perlu memainkan peranan secara lebih tersusun. Ini bukan lagi soal pangkat, jawatan, kedudukan dan kuasa untuk menggerakkan operasi menyelamat dan mencari.

Bukan masa untuk menyalahkan satu sama lain. Ini soal nyawa. Kemungkinan kita boleh menyelamatkan banyak nyawa daripada terkorban jika tenaga disatukan dan digerakkan dengan pantas.

Kita boleh menyelamatkan ramai daripada memasuki hospital. Kita boleh mengelakkan ramai daripada menaiki bumbung rumah mencari tempat untuk berteduh, lalu mengharapkan bantuan.

Perancangan menyeluruh dan fleksibel perlu dirangka sebaik sahaja kita memasuki pascabencana.

Apa pun kita patut mengucapkan syabas kepada setiap sukarelawan, pertubuhan bukan kerajaan (NGO) dan kakitangan bomba, Angkatan Tentera Malaysia, Jabatan Kebajikan Masyarakat, Polis Diraja Malaysia, anggota RELA, anggota Angkatan Pertahanan Awam, kakitangan Kementerian Pendidikan Malaysia dan kakitangan Kementerian Kesihatan Malaysia yang telah menghulurkan bantuan dan masih meneruskan sumbangan bagi membantu mangsa.

Juga kepada Pengarah Urusan Mydin Mohamed Holdings Berhad (Mydin), Datuk Wira Dr Ameer Ali Mydin yang menghalalkan segala barangan yang diambil jika ia dibuat demi kelangsungan hidup dan terdesak akibat bantuan yang lewat tiba.

Saya menghargai jiwa besar beliau. Ia membawa kepada insiden tindakan sekumpulan menghentikan lori Gardenia yang membawa bekalan roti ketika banjir besar di Terengganu pada tahun 2013.

Satu lagi tragedi yang mengingatkan kita betapa rakyat meletakkan harapan tinggi ke atas mereka menerajui kerajaan.

Jangan mengecewakan rakyat. Kita perlu ada pelan pengurusan bencana sebelum, semasa dan selepas yang lebih efektif. Kita perlu berwaspada sepanjang masa. Tragedi seharusnya mendekatkan rakyat dan kerajaan, bukan sebaliknya.

---

* Datuk Seri Dr Irmohizam Ibrahim merupakan Ahli Panel Pemikir Kementerian Perpaduan Negara merangkap Pengarah Eksekutif Kumpulan World Trade Centre Kuala Lumpur.