Malaysia perlu lihat kerajaan Taliban daripada sudut pandangan baharu - Bekas Duta Khas

"Ia satu senario yang berlainan pada hari ini, situasi berlainan, warga Afghanistan telah banyak berubah dan lebih ramai daripada mereka berilmu hari ini," katanya kepada Bernama baru-baru ini.

Zainal Abidin, 71, dilantik sebagai duta khas ke negara itu dari 2010 hingga 2014 oleh mantan perdana menteri Datuk Seri Najib Tun Razak. Pada lewat 1970-an beliau pernah berkhidmat di kedutaan Malaysian di Iran yang turut menguruskan hal ehwal diplomasi dengan Afghanistan. Malaysia, sebelum ini, banyak menyumbangkan kepada negara-negara yang menyaksikan kemusnahan besar akibat peperangan, khasnya di bawah Program Kerjasama Teknikal Malaysia.

"Kita menyediakan biasiswa kepada golongan muda meneruskan pengajian tinggi serta latihan bidang teknikal di pelbagai institusi di Malaysia," kata Zainal Abidin, yang merupakan antara pegawai kementerian luar yang pernah membantu warga Malaysia yang terlibat dalam krisis di luar negara.

Dasar-dasar yang saling menguntungkan perlu diwujudkan seperti yang dilakukan dengan negara-negara lain sebelum ini, khasnya dengan bekerjasama bersama kuasa-kuasa besar.

Beliau memberi contoh aktiviti penerokaan petroleum di Sudan melalui usahasama PETRONAS dengan China National Petroleum Corporation, di mana kerjasama lebih kurang sama boleh diwujudkan untuk meneroka bersama sumber-sumber asli seperti lithium dan gangsa di Afghanistan.

Sementara itu, satu perspektif menarik diutarakan oleh Pengerusi Pergerakan Keadilan Monetari Malaysia Prof. Datuk Dr Ahamed Kameel Mydin Meera.

Menurut beliau situasi di Afghanistan kini menawarkan peluang untuk menubuhkan sistem ekonomi berasaskan kepada wakaf.

Krisis ekonomi dan kewangan yang dilaporkan, selain tragedi kemanusiaan melibatkan penduduknya menunjukkan kelemahan dalam kelestarian sistem sedia ada.

"Oleh itu terdapat keperluan untuk melihat melampaui institusi kewangan tradisional, serta model-model ekonomi untuk membentuk satu sistem yang lestari dan saksama yang akan menguntungkan semua lapisan masyarakat," kata Prof. Ahamed.

Model ekonomi wakaf yang diamalkan di Asia Tenggara boleh dilaksanakan di Afghanistan.

Prof Ahamed menambah kata walaupun Malaysia masih belum dapat mengiktiraf kerajaan baharu Taliban, persiapan perlu dilakukan bermula sekarang "supaya kita bersedia untuk membantu satu lagi negara membangun seperti Afghanistan".

"Rakyat Malaysia yang mahu meneroka peluang-peluang di Afghanistan harus digalak berangkat ke Kabul," kata Prof Ahamed.

Bagaimanapun, pengerusi PEMBELA, Aminuddin Yahaya, berkata kini bukan masanya bagi pertubuhan-pertubuhan Melayu dan Islam untuk membantu Afghanistan.

"Kita perlu tunggu dan lihat perkembangan di situ, sama ada Taliban telah mengubah cara mereka mentadbir negara mereka," kata Aminuddin.

PEMBELA merupakan gabungan pertubuhan-pertubuhan Islam yang memainklan peranan semak dan imbang sejak 2006.