KUALA LUMPUR: INSTITUT Demokrasi dan Hal Ehwal Ekonomi (IDEAS) menggesa desakan berbilang parti untuk membincangkan dan memuktamadkan langkah tanggungjawab fiskal yang diumumkan dalam belanjawan.

Ucapan Belanjawan 2023 oleh Perdana Menteri mendedahkan tumpuan awal terhadap kemampanan fiskal dengan komitmen yang diperbaharui untuk membentangkan Akta Tanggungjawab Fiskal (FRA) serta komitmen awam untuk membentangkan Akta Perolehan Kerajaan dan penyatuan agensi kerajaan dengan fungsi yang bertindih.

FRA telah dirancang untuk dibentangkan menjelang tahun 2021, manakala GPA adalah sebahagian daripada Pelan Antirasuah Nasional 2019-2023 (NACP), tetapi draf peruntukan untuk kedua-dua Akta ini masih belum dapat dilihat.

“FRA dan GPA adalah undang-undang yang harus dialu-alukan oleh semua Ahli Parlimen. Para penggubal undang-undang harus melibatkan diri dan meneliti perkembangan ini, kerana objektif undang-undang tersebut adalah untuk menyediakan peraturan yang akan meningkatkan ketelusan, memastikan kebertanggungjawaban, dan mengukuhkan disiplin fiskal,” kata Ketua Pegawai Eksekutif IDEAS, Tricia Yeoh.

“Di sinilah jawatankuasa pilihan khas Parlimen (PSC) mengenai belanjawan dan hal-hal fiskal boleh memainkan peranan penting. PSC ini boleh terlibat secara lebih langsung dalam mengumpul dan memberikan input pihak berkepentingan mengenai undang-undang dan memastikan pembentangan yang lancar."

"GPA akan menginstitusikan komitmen politik semasa untuk menambah baik amalan perolehan seperti mengutamakan penggunaan tender terbuka dan mekanisme pembidaan berdaya saing yang lain," kata Yeoh.

“Untuk menghentikan pengaruh politik dan rasuah dalam perolehan kerajaan, peraturan perolehan mesti diinstitusikan melalui undang-undang dan disokong oleh penalti yang boleh dikuatkuasakan bagi ketakpatuhan.”

Yeoh berkongsi bahawa IDEAS bersedia untuk menyumbang kepada perbincangan mengenai undang-undang perolehan dalam Siri Meja Bulat Tanggungjawab Fiskal sulungnya, yang akan dilancarkan pada 15 Mac 2023.

Pihak yang ingin mengambil bahagian perlu menghubungi Pengurus Unit Kewangan Awam IDEAS, Alissa Rode ([email protected]).

IDEAS juga mengesyorkan rangka kerja jangka sederhana yang lebih komprehensif untuk menangani bayaran khidmat hutang (DSC) tinggi yang ditanggung oleh kerajaan.

DSC pada tahun 2023 dianggarkan berjumlah RM46 bilion atau 16 peratus daripada anggaran hasil persekutuan, meningkat daripada 14 peratus pada tahun 2022.

Peningkatan ini timbul daripada peminjaman yang lebih tinggi untuk membiayai perbelanjaan membangun dan Dana COVID-19.

Angka ini melebihi had 15 peratus yang ditetapkan oleh Garis Panduan Pentadbiran.

"Kami memuji rancangan kerajaan untuk mengurangkan defisit kepada 3.2 peratus daripada KDNK menjelang tahun 2025," kata Timbalan Pengarah Penyelidikan IDEAS, Sri Murniati Yusuf.

Belanjawan baharu menyaksikan defisit yang lebih rendah sebanyak 5 peratus daripada KDNK berbanding tahun-tahun sebelumnya (2022: 5.6 peratus dan 2021: 6.4 peratus) terutamanya disebabkan oleh anggaran perbelanjaan mengurus yang lebih rendah dan anggaran KDNK yang tinggi.

“Satu usaha penyatuan fiskal yang lebih komprehensif perlu merangkumi perbincangan mengenai cukai penggunaan berasas luas seperti Cukai Barang dan Perkhidmatan (GST) serta rancangan kerajaan untuk subsidi bersasar,” kata Sri Murniati.

Penelitian lanjut terhadap dokumen belanjawan (Anggaran Perbelanjaan Persekutuan 2023) menunjukkan peningkatan ketara dalam anggaran peruntukan subsidi di bawah Kementerian Kewangan daripada RM5.2 bilion pada tahun 2022 kepada RM42.5 bilion pada tahun 2023.

“Seperti yang dinyatakan oleh Perdana Menteri, Belanjawan Persekutuan telah mengalami defisit selama bertahun-tahun. Digabungkan dengan peningkatan beban subsidi dan pembayaran hutang tidak produktif daripada 1MDB, kerajaan menghadapi ruang fiskal yang semakin sempit untuk menyediakan langkah-langkah menentang kejutan ekonomi,” sambung Sri Murniati Yusuf.

“Hal ini ditambah pula dengan peningkatan jaminan kerajaan yang merupakan komponen utama liabiliti luar jangka.

“Sehingga akhir tahun 2022, jumlah jaminan kerajaan yang belum dijelaskan dianggarkan berjumlah RM 317.6 bilion, atau 17.8 peratus daripada KDNK.

“Untuk memastikan kemampanan fiskal, perlu ada rangka kerja semakan sebelum menjamin pinjaman baharu sebagai sebahagian daripada rangka kerja fiskal jangka sederhana.”

IDEAS juga mengambil maklum akan tahap tinggi budi bicara politik yang terlibat dalam merangka belanjawan perbelanjaan pembangunan untuk negeri.

Tanggungjawab fiskal juga harus mengambil kira peruntukan yang saksama dan berasaskan hasil di peringkat negeri.

Sebagai contoh, ucapan belanjawan merangkumkan RM30 juta untuk kerjasama agromakanan dengan negeri-negeri tertentu yang tidak ditentukan, manakala RM50 juta diisytiharkan khusus untuk pemeliharaan tapak warisan UNESCO di Pulau Pinang dan Melaka, manakala negeri-negeri lain yang mempunyai aset sejarah yang kurang membangun tidak menerima sebarang peruntukan.

Budi bicara kerajaan Persekutuan dalam peruntukan berasaskan negeri menimbulkan peruntukan berdasarkan pertimbangan politik, memburukkan lagi jurang pembangunan antara negeri.

Perlu ada peraturan fiskal yang menggariskan pengagihan perbelanjaan pembangunan untuk kerajaan negeri, supaya perbelanjaan berprogram diperuntukkan secara telus dan saksama.

Sehingga kini, Akta Kumpulan Wang Pembangunan 1966 tidak memperuntukkan bagaimana dana pembangunan khusus negeri harus diperuntukkan.

Hal ini menyerlahkan keperluan disentralisasi fiskal agar dipertimbangkan untuk mengatasi kekurangan dan ketidakseimbangan belanjawan di setiap negeri.