KUALA LUMPUR: Gesaan Perdana Menteri Datuk Seri Ismail Sabri Yaakob pada Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNGA) baru-baru ini supaya kuasa veto Majlis Keselamatan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNSC) dimansuhkan, merupakan langkah ke hadapan dalam memastikan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) kembali kepada asas pembentukannya.
Pengkritik menyifatkan veto sebagai elemen PBB paling tidak demokratik, dan merupakan punca utama tiada tindakan diambil terhadap jenayah perang dan jenayah terhadap kemanusiaan, seperti dilihat dalam konflik dan krisis yang berlarutan di dunia terutama di Palestin, Myanmar dan Ukraine.
Dalam Kenyataan Negara pada UNGA ke-77 Jumaat lepas, Ismail Sabri menggesa agar kuasa veto UNSC dimansuhkan, selaras dengan prinsip satu negara satu undi, selain gesaan yang semakin meningkat supaya UNSC, organisasi utama PBB, disusun semula.
Perdana Menteri menegaskan lima anggota tetap UNSC (China, Perancis, Rusia, United Kingdom (UK) dan Amerika Syarikat (AS)) yang mempunyai kuasa veto, menggunakannya untuk manfaat mereka sendiri, dan bukan demi kepentingan dunia.
Malah, sebelum Ismail Sabri, bekas perdana menteri Tun Dr Mahathir Mohamad juga pernah menyuarakan pendiriannya mengenai kuasa veto dengan menggesa penguasaan lima anggota tetap UNSC itu ditamatkan.
Pendirian Malaysia untuk menghapuskan kuasa veto ahli tetap UNSC itu turut dikongsi ramai ahli PBB, seorang ahli strategi pertahanan dan ahli geostrategi melihat gesaan itu (menghapuskan kuas veto) tidak akan berjaya.
Timbalan Pengarah Penyelidikan di Pusat Kajian Pertahanan dan Keselamatan Antarabangsa (CDiSS) Universiti Pertahanan Nasional Malaysia, Prof Adam Leong berkata Perdana Menteri dengan jelas menyatakan bahawa sudah sampai masanya kuasa veto P5 (lima tetap) UNSC, sisa daripada Perang Dunia Kedua, yang tidak menggambarkan dinamik dunia hari ini, disusun semula.
Leong berkata sepanjang sejarah PBB, banyak konflik tercetus, namun UNSC tidak bertindak akibat veto atau ancaman veto daripada ahli tetap yang ingin melindungi kepentingan negara sendiri dan sekutu mereka.
"Prinsip payung 'keselamatan kolektif' PBB tidak berfungsi. Dunia telah berubah dan melupakannya," katanya kepada Bernama.
Sementara itu, pakar geostrategi Prof Azmi Hassan berkata cadangan untuk menstruktur semula UNSC bagi meningkatkan keberkesanan dan kredibilitinya hanya dapat diwujudkan dengan persetujuan semua lima kuasa veto sedia ada.
Felow Kanan di Akademi Nusantara bagi Penyelidikan Strategik (NASR) itu berkata cadangan untuk menstruktur semula badan pembuat keputusan tertinggi PBB tidak akan ke mana tanpa persetujuan lima kuasa besar, sekali gus menyukarkan badan dunia itu untuk kembali kepada asasnya.
"Untuk menyusun semula (UNSC), anda memerlukan persetujuan lima kuasa besar... tidak mungkin mereka akan bersetuju...walaupun 187 negara lain bersetuju dengan penstrukturan semula UNSC. Tanpa persetujuan lima kuasa besar itu, cadangan itu kekal sebagai cadangan, dan amat sukar untuk PBB kembali ke asasnya," katanya kepada Bernama sebagai respons kepada kenyataan perdana menteri pada UNGA.
Azmi berkata setiap negara kuasa veto, telah menggunakan kuasa berkenaan untuk menyekat tindakan yang mereka percaya mengancam kepentingan mereka, tanpa mengambil kira manfaat awam yang lebih besar.
"Sebagai contoh, perang Ukraine-Rusia. Ia tidak dapat diselesaikan kerana kuasa veto yang dimiliki oleh Rusia... resolusi yang telah diputuskan tidak dapat dilaksanakan berhubung perang di Ukraine," katanya sambil mengaitkannya dengan resolusi UNSC pada awal tahun ini yang menggesa Rusia segera menghentikan serangkan ke atas Ukraine dan menarik balik semua tenteranya, telah diveto oleh Rusia.
Pada Mei, Rusia dan China menggunakan kuasa veto mereka untuk menghalang resolusi UNSC yang dirangka oleh UK, yang menyuarakan kebimbangannya terhadap krisis kemanusiaan yang semakin meningkat di Myanmar.
Jelas, kuasa veto menyebabkan UNSC tidak bertaring dan tidak mampu memenuhi matlamat yang dikatakan untuk mengekalkan keamanan global.
"Ini menunjukkan kuasa veto yang dimiliki lima kuasa besar itu akan terus menjadi penghalang dalam menyelesaikan sesuatu isu atau konflik global," katanya,
Leong juga bersetuju dengan Azmi bahawa walaupun desakan yang semakin meningkat untuk perubahan, percubaan untuk reformasi kuasa veto dalam UNSC tidak mudah.
"Satu daripada sebabnya ialah sebarang tindakan diputuskan PBB, hanya UNSC, yang 'dikawal' oleh anggota P5 yang mempunyai kuasa veto, mempunyai kuasa untuk melaksanakan keputusan PBB.
"P5 tidak akan mudah melepaskan kuasa veto eksklusif mereka. Kuasa veto mereka dalam badan paling berkuasa di PBB memberi mereka prestij, pengaruh dan kawalan ke atas PBB," katanya.
Menurut data World Population Review, Rusia paling banyak menggunakan kuasa vetonya, sebanyak 120 kali, diikuti AS sebanyak 82 kali. UK telah menggunakan kuasa vetonya sebanyak 29 kali, Perancis 16 kali manakala China sebanyak 17 kali, sebahagian besarnya digunakan dalam tempoh sepuluh tahun lepas.
-- BERNAMA
Bernama
Mon Sep 26 2022
Pengkritik menyifatkan veto sebagai elemen PBB paling tidak demokratik, dan merupakan punca utama tiada tindakan diambil terhadap jenayah perang dan jenayah terhadap kemanusiaan. - Gambar/ Reuters
KDN manfaatkan kuarters kosong KPM tempatkan anggota PDRM
Kementerian Dalam Negeri akan menempatkan anggota Polis Diraja Malaysia di kuarters milik Kementerian Pendidikan yang kosong.
Pekebun rugi RM120,000 terperdaya pelaburan tidak wujud
Lelaki berusia 51 tahun itu tertarik dengan pelaburan yang diiklankan di laman Facebook, yang menjanjikan keuntungan sebanyak 80 peratus kepada peserta, manakala bakinya menjadi milik syarikat.
Australia tekan gergasi teknologi bayar kandungan berita
Australia bercadang memperkenalkan peraturan baharu untuk memastikan syarikat teknologi besar membayar syarikat media atas kandungan berita yang dipaparkan di platform mereka.
Penolong Bendahari dan Menteri Perkhidmatan Kewangan, Stephen Jones, mengumumkan langkah ini sebagai "inisiatif tawar-menawar berita" yang bertujuan mewujudkan insentif kewangan bagi perjanjian komersial antara platform digital dan perniagaan media Australia.
Penolong Bendahari dan Menteri Perkhidmatan Kewangan, Stephen Jones, mengumumkan langkah ini sebagai "inisiatif tawar-menawar berita" yang bertujuan mewujudkan insentif kewangan bagi perjanjian komersial antara platform digital dan perniagaan media Australia.
37 rakyat Palestin maut dalam serangan udara di Gaza
Menurut sumber perubatan, serangan udara di kawasan barat Rafah dan Khan Younis di selatan Gaza meragut nyawa 15 rakyat Palestin, manakala 30 lagi dilaporkan cedera.
Dokumen Dasar Francais Negara dibentang kepada jemaah menteri esok
Dokumen Dasar Francais Negara 2030 (DFN 2030) akan dibentangkan Mesyuarat Jemaah Menteri pada Jumaat.
Tiada kelulusan kepada EIA berkaitan projek bauksit di Bukit Goh - Nik Nazmi
Mengesahkan perkara tersebut, Menteri Sumber Asli dan Kelestarian Alam, Nik Nazmi Nik Ahmad berkata, sebelum ini terdapat laporan EIA yang ditolak untuk projek berkenaan di lokasi yang sama.
Amaran hujan berterusan tahap waspada di lima negeri sehingga esok - METMalaysia
Jabatan Meteorologi Malaysia (METMalaysia) dalam kenyataan pada Khamis mengeluarkan amaran hujan berterusan tahap waspada melibatkan lima negeri iaitu Perlis, Kedah, Perak, Kelantan dan Terngganu.
Jumlah mangsa di empat negeri turun mendadak
Jumlah mangsa banjir di empat negeri turun mendadak setakat 2 petang Khamis.
Letusan Gunung Berapi Kanlaon, hampir 12,000 keluarga terjejas
Dalam laporan terbaharu, agensi bencana itu mendedahkan jumlah berkenaan melibatkan 40,489 orang di 25 barangay di Visayas Barat dan Visayas Tengah.
‘Saya cuba lakukan perkara yang betul pada masa yang sesuai’ - Dr Sam
Datuk Seri Ahmad Samsuri Mokhtar seakan memberi bayangan di sebalik tindakannya yang meletak jawatan sebagai Bendahari Agung PN pada Rabu.
AS sekali lagi veto draf resolusi gencatan senjata Majlis Keselamatan PBB berhubung Gaza
AS menggunakan kuasa vetonya terhadap satu draf resolusi Majlis Keselamatan PBB yang menyeru gencatan senjata segera di Semenanjung Gaza.
Malaysia kecam serangan Israel, desak PBB ambil tindakan lindungi pasukan pengaman
Malaysia seru Majlis Keselamatan PBB ambil tindakan segera, tegas, dan bersepadu bagi memastikan keselamatan semua anggota pengaman PBB.
Kegagalan UNSC paksa Iran ambil tindakan sah dalam mempertahankan keselamatan negara
Adalah dikesali bahawa Majlis Keselamatan PBB telah gagal dalam tugas asasnya untuk mengekalkan keamanan dan keselamatan antarabangsa.
Israel gesa sidang tergempar Majlis Keselamatan PBB susulan serangan Iran
Iran tidak lama lagi akan merasai akibat daripada tindakan mereka (dan) akibat itu akan menyakitkan mereka, kata Danny Danon.
Angka korban di Gaza melebihi 41,500, terbaharu 39 lagi maut diserang Israel
Sekurang-kurangnya 39 lagi warga Palestin terbunuh dalam serangan tanpa henti oleh Israel di Semenanjung Gaza dalam tempoh 24 jam yang lepas.
UNSC adakan mesyuarat tergempar berkaitan Lubnan pada Rabu
Majlis Keselamatan PBB akan bersidang dalam satu mesyuarat tergempar pada Rabu bagi membincangkan ketegangan yang semakin memuncak di Lubnan.
Najib gesa Majlis Keselamatan PBB bersikap tegas atas kekejaman Israel
PM sementara Lubnan turut menegaskan, komuniti antarabangsa juga memikul tanggungjawab untuk menghentikan serangan Israel.
AS gesa Majlis Keselamatan PBB sokong Israel
AS turut menyeru majlis itu untuk meminta Iran bertanggungjawab atas sokongannya terhadap Hezbollah.
China tegas menentang, mengutuk pembunuhan Ismail Haniyeh
China turut memberi amaran pembunuhan Ismail Haniyeh berpotensi mencetus 'krisis lebih besar.'
Israel bersedia untuk kemungkinan waran tangkap ICC terhadap Netanyahu, Gallant
Israel sedang bersedia untuk kemungkinan waran tangkap oleh Mahkamah Jenayah Antarabangsa (ICC) terhadap Perdana Menterinya Benjamin Netanyahu dan Menteri Pertahanan Yoav Gallant.