Rusia-Ukraine: Krisis tenaga terus meruncing, tenaga boleh diperbaharui semakin jadi pilihan

Kemelut ini membawa kepada penyelesaian baharu krisis tenaga iaitu penggunaan tenaga boleh diperbaharui sebagai langkah berdaya maju dalam menghadapi masalah ini.

Sektor tenaga boleh diperbaharui diramal menyaksikan pertumbuhan positif dalam tempoh lima tahun akan datang. Operasi ketenteraan Rusia di Ukraine yang bermula pada 24 Feb 2022, terus mencetuskan ketidakstabilan pasaran tenaga global.

"Krisis itu memburukkan lagi isu tenaga sejak pertengahan 2021, apabila Rusia mula menyekat aliran gas ke Eropah," penganalisis tenaga dan iklim Ember, Sarah Brown memberitahu Agensi Anadolu.

Menurut Pentadbiran Maklumat Tenaga, Rusia mula mengehadkan aliran gas kepada pelanggan Eropah dengan kontrak jangka panjang serta menamatkan jualan pasaran semerta (spot market sale). Aliran gasnya menurun sebanyak 12 peratus pada 2021 berbanding bulan sebelumnya.

Ditambah dengan permintaan yang semakin meningkat apabila ekonomi mula pulih daripada kesan COVID-19, ketidakseimbangan bekalan-permintaan telah dicerminkan dalam pasaran harga gas dan elektrik.

Menurut data Operator Sistem Penghantaran Eropah untuk Elektrik (ENTSO-E), harga elektrik mencapai tahap maksimum di Kesatuan Eropah (EU) dengan purata EUR78 (US$94) setiap megawatt-jam pada Jun 2021, dan harga terendah sekitar EUR45.8 setiap megawatt-jam.

Selari dengan harga gas asli yang melambung tinggi, harga elektrik EU mencecah purata EUR211.7 per megawatt-jam pada Februari tahun lepas, mencapai paras tertinggi pada Ogos iaitu EUR543.5 per megawatt-jam.

Pada Januari tahun ini, harga elektrik maksimum dan minimum EU bagi setiap megawatt-jam masing-masing ialah EUR191 dan EUR69.5, dilihat masih tinggi berbanding sebelum krisis.

Angin dan solar menyaksikan pertumbuhan tertinggi dalam penjanaan elektrik EU, meningkat daripada 19.1 peratus tahun sebelumnya dan mengatasi gas buat kali pertama, dengan syer 22.3 peratus berbanding 20 peratus untuk gas.

Nuklear menyumbang 22 peratus daripada jumlah keseluruhan, manakala kuasa hidro menyumbang 10 peratus.

"Gas tidak lagi dilihat sebagai bahan api peralihan yang berdaya maju di Eropah dan kepelbagaian bekalan gas dari Rusia hanya menggantikan satu pergantungan import," katanya sambil menambah bahawa 2022 menyaksikan pertumbuhan terbesar dalam penjanaan elektrik menggunakan tenaga solar.

Tenaga solar meningkat sebanyak 39 terawatt-jam, atau 24 peratus pada tahun lepas, hampir dua kali ganda peningkatan berbanding tahun-tahun sebelumnya, kata Brown.

Kebangkitan semula penjanaan arang batu di tengah-tengah krisis tenaga pula gagal menjadi kenyataan, katanya.

Syer arang batu dalam penjanaan elektrik EU meningkat sebanyak 1.5 peratus pada 2022 kepada 16 peratus, menurut Kajian Elektrik Eropah Ember, walaupun beberapa negara seperti Jerman, Austria dan Denmark bersetuju untuk memastikan unit arang batu mereka siap sedia untuk digunakan.

Sementara itu Fatih Birol, ketua Agensi Tenaga Antarabangsa (IEA), berkata kebimbangan keselamatan bekalan dan kos tenaga boleh diperbaharui yang lebih rendah akan menjadi pemacu utama pertumbuhan tenaga boleh diperbaharui dalam tempoh lima tahun akan datang.

Kapasiti tenaga boleh diperbaharui global ditetapkan kepada hampir dua kali ganda, meningkat sebanyak 2,400 gigawatt untuk mencapai 5,650 gigawatt menjelang 2027, menurut IEA.

Menurut IEA, ramalan peningkatan dalam tenaga boleh diperbaharui kini 30 peratus lebih tinggi daripada jumlah pertumbuhan yang dijangkakan setahun lalu.

Tenaga boleh diperbaharui diramalkan menyumbang lebih daripada 90 peratus tenaga elektrik global dalam tempoh lima tahun akan datang, mengatasi arang batu dan menjadi sumber elektrik terbesar menjelang awal 2025.

Menurut IEA, China, India, Eropah, dan AS akan memacu pertumbuhan dalam industri tenaga boleh diperbaharui sepanjang tempoh ramalan.

"Konflik antara negara dan krisis tenaga telah bertindak sebagai pemangkin bagi penggunaan angin dan solar di seluruh EU dan UK.

"Kami juga melihat perpaduan apabila negara-negara ini berusaha untuk mengurangkan penggunaan gas dan, oleh itu, pergantungan kepada import Rusia," kata Brown.