Banduan dapat pengampunan: Keputusan kes semakan hukuman ditetapkan 12 November

Panel lima hakim yang dipengerusikan Ketua Hakim Negara Datuk Seri Wan Ahmad Farid Wan Salleh menetapkan tarikh keputusan terhadap permohonan semakan oleh pihak pendakwaan yang dibuat di bawah Peraturan 137 Kaedah-Kaedah Mahkamah Persekutuan 1995, selepas pihak pendakwaan dan peguam bela yang mewakili tiga orang banduan selesai berhujah.

Hakim lain yang menganggotai panel berkenaan ialah Presiden Mahkamah Rayuan Datuk Abu Bakar Jais, Hakim Besar Malaya Tan Sri Hasnah Mohammed Hashim, Hakim Besar Sabah dan Sarawak Datuk Azizah Nawawi serta Hakim Mahkamah Rayuan Datuk Che Mohd Ruzima Ghazali. Dalam prosiding hari ini, Timbalan Pendakwa Raya Datuk Seri Saiful Edris Zainuddin berhujah banduan yang hukuman mati mereka telah dikurangkan kepada penjara seumur hidup melalui pengampunan tidak berhak memohon semakan lanjut di Mahkamah Persekutuan di bawah Akta Pemansuhan Hukuman Mati Mandatori serta Semakan Hukuman Mati dan Pemenjaraan Sepanjang Hayat (Bidang Kuasa Sementara Mahkamah Persekutuan) 2023 (Akta 847).

Beliau berkata Akta 847 hanya terpakai kepada dua kumpulan tertentu - banduan yang hukuman mati mereka telah diganti kepada penjara seumur hidup dan mereka yang rayuan pengampunan telah ditolak oleh Lembaga Pengampunan.

Saiful Edris berhujah bahawa melanjutkan hak untuk memohon semakan kepada mereka yang telah diberikan pengampunan akan melampaui skop Akta 847 serta melangkaui hak prerogatif pengampunan yang diperuntukkan secara eksklusif di bawah Perkara 42 Perlembagaan Persekutuan.

Akta 847 berfungsi sebagai mekanisme khas dan sementara bagi banduan yang dijatuhkan hukuman mati dan penjara seumur hidup untuk memohon semakan hukuman susulan penggubalan Akta Pemansuhan Hukuman Mati Mandatori 2023 (Akta 846).

Beliau berkata ketiga-tiga banduan, iaitu G. Jiva, 55, warga Thailand Phrueksa Taemchim, 41, dan warga Zambia Mailesi Phiri, 48, masih mempunyai saluran rayuan melalui proses pengampunan di bawah Peraturan-Peraturan Penjara 2000 untuk memohon agar hukuman mereka bermula dari tarikh tangkapan.

Ketiga-tiga mereka, yang sebelum ini dijatuhi hukuman mati atas kesalahan mengedar dadah, kemudiannya menerima pengampunan daripada Lembaga Pengampunan yang menukar hukuman mati mereka kepada penjara selama 30 tahun bermula dari tarikh keputusan lembaga berkenaan. Mereka kemudiannya memohon kepada Mahkamah Persekutuan di bawah Akta 847 untuk menyemak semula hukuman berkenaan supaya tempoh penjara mereka dikira bermula dari tarikh tangkap masing-masing.

Panel tiga hakim Mahkamah Persekutuan pada 27 Ogos 2024, dengan keputusan majoriti 2-1 telah membenarkan permohonan ketiga-tiga banduan berkenaan. Mahkamah memutuskan bahawa Mahkamah Persekutuan mempunyai bidang kuasa untuk mendengar semakan semula di bawah Akta 847.

Susulan keputusan itu, pihak pendakwaan telah mengemukakan permohonan di bawah Peraturan 137 Kaedah-Kaedah Mahkamah Persekutuan 1995 untuk mendapatkan kebenaran menyemak keputusan tersebut. Mahkamah Persekutuan pada 10 Sept memberikan kebenaran kepada pihak pendakwaan untuk meneruskan permohonan semakannya.

Dalam prosiding hari ini, peguam-peguam yang mewakili ketiga-tiga banduan berhujah bahawa banduan yang tidak lagi menunggu hukuman mati boleh memohon semakan semula di bawah Akta 847.

Peguam Mailesi, Abdul Rashid Ismail berkata sebarang tafsiran undang-undang yang mengecualikan individu yang telah diberi pengampunan akan secara efektif menghukum mereka yang diberi pengampunan sambil memberi kelebihan kepada mereka yang tidak menerimanya. Beliau berkata anak guamnya telah menjalani hukuman 14 tahun penjara. Di bawah undang-undang semasa, beliau masih berdepan dengan baki 27 tahun, sambil menambah ini melebihi sebarang hukuman yang boleh dikenakan hari ini untuk kesalahan yang sama.

Sementara itu, peguam Jiva, Datuk N. Sivananthan dibantu oleh Wan Muhamad Yusuf Wan Hussin berhujah bahawa anak guamnya akan berada dalam kedudukan yang tidak adil sekiranya dikehendaki meneruskan menjalani hukuman dari tarikh pengampunan, manakala individu lain dalam kedudukan serupa telah dibebaskan susulan keputusan Mahkamah Persekutuan pada 27 Ogos 2024.

Beliau berkata anak guamnya berumur 55 tahun dan jika hukuman penjara bermula dari tarikh pengampunan, dia hanya akan dibebaskan ketika berusia 72 tahun.

Peguam K. Simon Murali yang mewakili Phrueksa pula berhujah bahawa anak guamnya tidak dapat memohon semakan semula di bawah Akta 847 jika permohonannya untuk mengubah tarikh bermulanya hukuman kepada tarikh tangkapan ditolak kerana keputusan Lembaga Pengampunan tidak boleh dicabar.

-- BERNAMA