Gempa bumi: Pakar seru pemetaan semula sesar, tingkatkan kesiapsiagaan negara

Penyelaras Program Pengurusan Bencana dan Pensyarah Kanan di ELMU University Dr Rabieahtul Abu Bakar berkata antara kawasan yang wajar diberi perhatian ialah Sesar Mersing, selain beberapa sesar purba seperti Bukit Tinggi, Bentong-Raub dan Kenyir.

Beliau berkata kajian menyeluruh terhadap sesar-sesar ini perlu melibatkan penggunaan teknologi terkini termasuk pemetaan 3D serta zonasi mikroseismik bagi mengenal pasti tahap risiko sebenar di kawasan berkenaan. "Rangkaian seismometer berkepekatan tinggi serta teknologi GNSS (Global Navigation Satellite System) dan InSAR (Interferometric Synthetic Aperture Radar) perlu digunakan bagi mengesan deformasi mikro pada kerak bumi, terutamanya dalam konteks mikrozonasi kawasan bandar seperti yang disarankan oleh pakar seismik.

"Selain itu, peta bahaya seismik negara dan parameter reka bentuk struktur bangunan perlu dikemas kini. Nilai aksi hantaran puncak (PGA), misalnya harus dikemas kini berdasarkan data kejadian Segamat 2025," katanya kepada Bernama hari ini.

Selain itu, Rabieahtul berkata reka bentuk struktur pula mesti mematuhi Eurocode 8 (MS EN 1998) versi Malaysia yang mula diguna pakai secara meluas selepas insiden Ranau pada 2015.

"Audit struktur kritikal juga perlu dilaksanakan, khususnya ke atas sekolah, hospital, masjid dan jambatan. Sekiranya perlu, kerja-kerja pengukuhan atau retrofitting harus dilakukan. Kerjasama bersepadu antara Jabatan Mineral dan Geosains, Jabatan Meteorologi Malaysia, Jabatan Kerja Raya dan pihak berkuasa tempatan amat penting untuk memastikan keberkesanan pelaksanaan.

"Sistem amaran awal berasaskan siaran percuma perlu dibangunkan, termasuk pemasangan siren di lokasi berpotensi gempa berdasarkan pemetaan kesesuaian geospatial serta sistem notifikasi pantas yang mampu memberi amaran awal secara berkesan kepada masyarakat," katanya.

Rabieahtul turut memetik data daripada Pejabat Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu bagi Pengurangan Risiko Bencana (UNDRR) yang menunjukkan bahawa setiap pelaburan sebanyak USD1 dalam pengurangan risiko dan kesiapsiagaan bencana mampu menjimatkan sehingga USD15 dalam kos pemulihan pascabencana.

Beliau turut menyeru agar Malaysia bergerak ke arah menjadi negara yang bersiap siaga secara proaktif dan tidak reaktif dengan memastikan kesiapsiagaan bermula daripada sekarang sebelum sesuatu bencana berlaku.

Beliau berkata ibu bapa digalakkan mengenal pasti tempat evakuasi terdekat serta menasihati anak-anak mengenai langkah keselamatan seperti menutup kepala dengan helmet atau buku keras, mengelakkan penggunaan lif dan membawa kit kecemasan yang telah disediakan jika perlu evakuasi dari rumah.

"Guru dan sekolah pula disarankan memberi pendidikan kesiapsiagaan bencana dan latihan evakuasi yang berkesan, manakala anak-anak perlu diberi kesedaran agar tidak menunggu ibu bapa untuk bertindak ketika gegaran, sebaliknya segera ke kawasan lapang demi keselamatan.

"Paling mustahak adalah rakyat perlu fahami langkah keselamatan Drop, Cover, Hold On seperti turun, sembunyi bawah meja kukuh, pegang hingga gegaran berhenti, keluarkan diri dengan tenang selepas gegaran, jangan guna lif serta elak kawasan retak seperti dinding dan siling," katanya.

Terdahulu, gempa bumi lemah dengan magnitud 3.4 pada skala Richter dikesan berlaku di Segamat awal pagi ini, menjadikannya kejadian keempat direkodkan di daerah itu sepanjang minggu ini.

Sebelum ini, Segamat merekodkan tiga kejadian gempa bumi lemah masing-masing pada 24, 27 dan 28 Ogos dengan magnitud antara 2.5 hingga 4.1.

-- BERNAMA